Ўзбекистон фуқароларининг паспортларидаги Шенген визаси штампи бекор этилиши

Европа Иттифоқи (ЕС) тўлиқ рақамли кириш-чиқиш тизимига (Entry/Exit System, EES) ўтиш жараёнида, бу тизим Ўзбекистонни ҳам ўз ичига олган учинчи мамлакат фуқароларининг паспортларидаги анъанавий қўл билан қўйилган штампларни алмаштиради.

Асосий нуқталар:

EES тизими кириш ва чиқиш ҳақидаги маълумотларни электрон тарзда рўйхатга олишни ҳамда биринчи марта чегарани ўтганда биометрик маълумотларни (бармоқ излари ва юзни сканерлаш) тўплашни кўзда тутади. Бу ҳозирда туриш муддатини кузатиш учун қўлланилаётган жисмоний штампларга эҳтиёжни йўқ қилади.
EES жорий этилиши босқичма-босқич, 2025 йил октябридан бошлаб бошланиши ва 2026 йил апрелига қадар тўлиқ якунланиши режалаштирилган (аниқ график техник муаммолар туфайли ўзгара олади).
Асосий мақсад — хавфсизликни ошириш, чегара назоратини тезлаштириш ва туриш муддатини аниқроқ ҳисобга олиш (хусусан 90 кунлик лимитнинг бузилишига юл қўймаслик).

Бу Ўзбекистон фуқаролари учун нима маъноси бор

Виза билан Шенген зонасига кирадиган Ўзбекистон фуқаролари учун жисмоний штампларни бекор қилиш қуйидаги оқибатларга эга бўлади:

Штампларни бекор қилиш фақат чегарадаги назорат тартибига тааллуқли, визага бўлган талабни йўқ қилмайди. Ўзбекистон фуқароларига кириш учун ҳали ҳам Шенген визаси талаб қилинади.
EES ишга тушгандан сўнг Шенген зонасига биринчи бор кирганда автомат киоскларда ёки чегара назорати столларида биометрик маълумотлар тўплаш жараёнидан ўтиш керак бўлади.
Сизнинг киришингиз, чиқишингиз ва қолган туриш муддати электрон тарзда қайд этилиб кузатиб борилади, бу чегарани ўтишни тезлаштириши керак.

Шундай қилиб, «штампни бекор қилиш» — бу Европа бўйича рақамли чегара назоратига глобал ўтишнинг бир қисми, ва бу Ўзбекистон фуқаролари учун виза режимида юмшаш демак эмас.

ETIAS (Европа саёҳатлари учун маълумот ва рухсат бериш тизими)

Бундан ташқари, EES тўлиқ ишга тушгандан сўнг ETIAS тизимини жорий этиш режалаштирилганини ҳам таъкидлаш муҳим.

Ҳарчанд Ўзбекистон фуқароларига ҳануз виза керак бўлгани сабабли ETIAS асосан бошқа мамлакатлар учун муҳим ва умумий рақамлаштиришнинг бир қисми саналади. ETIAS — бу киришга электрон рухсатнома бўлиб, ҳозирда ЕС билан виза тартиби йўқ мамлакатларнинг фуқаролари учун талаб этилади (масалан, США, Великобритания, Канада). Ўзбекистон фуқароларига ETIAS керак эмас, чунки улар ҳануз тўлиқ Шенген визасини олишади.

EESни ишга туширишнинг аниқ саналари ҳақида ЕСнинг расмий эълонларини кузатиб боринг!