Болани курортга олиб кетганда муаммолардан қандай қочиш мумкин

Менга, шифокор сифатида ва Дубровник каби оммалашган курортлардан бирида яшайдиган киши бўлганим учун, касбим туфайли доим турли давлатлардан келган туристлар билан учрашишга тўғри келади; кўпинча бу болали оилалар бўлади.

«Қайси ёшдан?» деган саволга асосан «ҳар қандай ёшдан» деб жавоб бериш мумкин. Ҳаммаси сизнинг она-ота сифатида бола билан дам олишга қанчалик тайёр эканингизга боғлиқ. Энди биринчи ўринда сиз ўзингизнинг эмас, балки кичкинтойнинг қулайлиги ва комфортни ўйлашингиз керак. Мен кузатган европаликлар ўз шахсий мисолида кўрсатдики, ҳозирги кунда болалар учун товарлар ишлаб чиқарилаётган саноат шунчаки ривожландики, туғруқдан дарҳол кейин ҳам дам олишга бориш мумкин. Лекин шахсий тажрибамга қараганда, камина бола ўтиришни ва қошиқдан нисбатан оддий (катта кишилар тушунчаси бўйича) таом ейишни билаётганида бирга дам олишни афзал кўряпман.

Тамалий принциплардан келиб чиқиб жой танлаш керак: 3 ёшгача иқлимни кескин ўзгартириш қўл келмайди, дам олиш жойи жуда овозли ва тусовкали бўлмаслиги лозим ва, албатта, экологик тоза бўлиши керак. Шундай экан, катта портлар яқинидагина жойлашган денгиз курортларини дарҳол четлаб ўтиш лозим. Бундан ташқари, педиатрнинг мавжудлиги, курортнинг умумий санитар-гигиеник ҳолати, иссиқ сув ва оддий қулайликлар, маҳаллий ошхонанинг болаларга (1 ёшдан бошлаб) мослиги ва яқин атрофда стандарт ассортиментига эга супермаркетлар бор-ёқлигини (памперслар, нам салфеткалар, болалар озиқ-овқати, қўшимчалар ва ширинли соклар) сўраш керак. Жуда экзотик ва қўшимча эмлашлар талаб қилувчи ёки гигиеник-эпидемиологик жиҳатдан шубҳали деб топиладиган давлатлардан қочиш яхшироқ. Ва ҳатто тиббий суғурта олишни унутманг — шунда бошингиз тинчроқ бўлади.

Дам олиш мавсумини танлаганда пиковий вақтни эмас, балки юмшоқроқ даврни — май-июнь ёки сентябрьни (европа мамлакатлари учун) афзал кўринг. Ҳар қандай мамлакатда жуда иссиқ, жуда нам ёки жуда шамолли бўлмаган вақтни танлаш керак. Агар сизнинг болангизда хронik касалликлар бўлса, жой, мавсуми ва дам олиш муддати ҳақида педиатр билан маслаҳатлашинг. Баъзан сизнинг учун совуқ Балтика соҳилларидаги дам олиш иссиқ мамлакатларга боришдан кўра фойдалироқ бўлиши мумкин.

Қанча вақт дам олиш керак? Акклиматизация даврларини ҳисобга олиб айтсак, бола билан бир ҳафтадан кам давом этувчи саёҳатнинг ҳеч қандай маъноси йўқ. Камида 2 ҳафтага режалаштиринг; кўпроқ вақти эса фақат сизинг имкониятларингизга боғлиқ.

Нималар олиб кетиш керак? Бу саволни ёрқин қилиб ўйлаб кўринг — дам олишдаги кунингиз қандай ўтиши ва кун давомида болангизга нима керак бўлиши мумкинлигини тасаввур қилинг. Севимли ўйинчоқлар, пижамалар, ёпиқча ёғочлар (ёстиқlar) туғруғи кичик жойда болани хурсанд қилади, лекин меъёрни билиш муҳим. Йўлга чиқишда нима керак бўлишини ҳам ўйлаб қўйинг. Болалар учун жуда узоқ поезд ёки автобус қатновларидан кўра қисқа авиарейсни танлаш афзал — йўлда болалар бир жойда ўтиришдан тез чарчашади. Болангиз бутун йўлни уйқуда ўтказади деб умид қилманг. Шунинг учун ўзингизга ва атрофдагиларга муаммо яратмаслик учун бир неча китоб, бояш китобчалари, фломастерлар, дафтарлар ва кичик ўйинчоқлар олиб юринг. Шунингдек, боланинг севимли соки ва бир пакет севимли печеньеси ҳам бўлса маъқул — самолётдаги меню болага маъмур келмаслиги мумкин.

Дам олишга чиқишига етарли, лекин ортиқча бўлмаган болалар кийимларини олинг — об-ҳаво ўзгаришларига мослашиш учун ва болаларнинг ҳамма нарсани ифлослаши эҳтимоли катта эканлигини инобатга олган ҳолда. «Ҳожат» муаммоларига алоҳида тайёрланинг. Ҳануз памперсдан чиқмаган болалар учун муаммо камроқ — йўлга етиб олиш ва маҳаллий супермаркети топишга етарли бошланғич памперс захираси қўйиб чиқиш керак. Катта болалар учун эса сувгироқ ёрқинликчи — горшокни багажга солинг. Болангиз меҳмонхона ҳоҷатига қулай бўлмаслиги ёки унинг санитар ҳолати сизга тўлиқ маъқул бўлмаслиги мумкин.

Озиқ-овқат ҳақида гапирсак, глобализация кўп ота-оналар муаммоларини қарийб ечди. Дунёнинг деярли ҳар бир нуқтасида сизнинг болангиз яхши кўрадиган пюре, сок ва тез эрийдиган кашаларни топиш мумкин. Лекин болалар «катта одамларча» таомга ўтган бўлса, танлаган курортингиздаги миллий таомларни ва таомланиш хусусиятларини яхши ўрганишни маслаҳат бераман. Шахсий секторда яшайдиган оила апартамент ижарага олиб, ошхонада боланинг одатий уй таомларини тайёрлаб берса, бу муаммони ҳал қилади. Агар болангиз кашаларни ёрқин яхши кўрса, айрим юкламаларни олиб юринг — ҳар бир мамлакатда сиз таниш уруғларни топа олмаслик эҳтимоли бор. Бундай ҳолда тез эрийдиган кашалар «қутқарувчи таяқча» бўлиб хизмат қилади.

Бундан ташқари, дам олишда экзотик мевалар орқали витаминларга ҳаддан ташқари берилишига орқаламинг, айниқса бола аввал бошдан бу экзотикни синаб кўрмаган бўлса. Фақат бола олдиндан яхши қабул қилган экзотиклар ҳолатида бундай параллел киритиш мумкин. Шунингдек, дам олишда янги маҳсулотни парҳезга қўшишга уринманг.

Жойга келган биринчи куни болани денгизга ҳавзолаштиришдан сақланинг ва у билан қуёшда имкон қадар озроқ бўлинг — йўлдан келиб ҳаловатланиш учун тинч муҳитда дам олиш яхши. Иккинчи-учинчи куни уни сувда бироз чайқалишга рухсат этинг — бир неча марта бўлса-да, ҳар кириш 5 дақиқадан ортиқ бўлмасин. Доимий равишда, жойларда дўконлар ва педиатрнинг қайд этилиш жойини аниқлашга ҳаракат қилинг. Улар зарур бўлмаслиги мумкин, лекин бундай маълумотларга эга бўлиш сизга кўпроқ ишонч беради.

Бошланғич кунларда бола ортиқча хурсанд бўлиб, ейишдан воз кечиши, баъзан иситма кўтарилиши ёки кўнгли айниши бўлиши мумкин. Булар акклиматизация белгилари бўлиши мумкин ва агар бола ҳали ҳам серқувват ва хурсанд бўлса, жуда хавотирланмаслик керак. Агар эса дард белгиларини йўқолмаса ёки кучайса, бўшаслик, кўпчиликда шамол, ёки диарея пайдо бўлса, шифокорга мурожаат қилиш лозим.

Гигиена. Тахта олдида қўлни ювиш, сувни кранидан ичмаслик — бу оддий, лекин ҳаёт учун зарур қоидалар. Ҳеч қандай истисно йўқ, айниқса иссиқ мамлакатларда. Шунингдек, боряпган мамлакатда кранидан сув ичса бўладими, мева ва сабзавотларни шу сув билан ювишга ёки тишни шу билан тозалашга бўладими — шуни олдиндан билиб олинг. Агар шубҳаланса, ичимлик учун бутилкадаги сувдан фойдаланинг. Болангиз учун доимо нам салфеткалар захираси бўлсин.

Ҳар доимда сувга тушганда бассейндан кўра денгизда сувга тушишни афзал кўринг. Ҳатто денгиз сувини йўлда кўпроқ ингичка ичса ҳам, болангиз ичак инфекциясини юқтириши кам эҳтимол. Аммо денгизда сувга тушганда медузалар, денгиз тузумлари ва бошқа жонзотларга эътибор беринг. Пляжга бола учун сок олиб бориш билан бирга бир бутилка оддий сув ҳам олиб боринг — истеъмол учун ва болани денгиз тузидан ювиш мақсадида, агар бошқа имконият бўлмаса.

Агар бола билан экскурсияга чиқишни режалаштирсангиз, узоқ экскурсияларни, айниқса иссиқ ҳавода ёки спиртли ичимликлар дегустацияси ва ресторанларга ташрифлар билан бўлган турларни танламаган маъқул — болага у ерда қизиқ эмас ва чарчатади, натижада у каприз қилади ва сизга ва атрофга тўсқинлик қилади. Бозорлар, парклар, аквариум ёки зоопарк каби жойларга борганда бола у ерда тасодифан йўқолиб қолиши мумкинлигини ҳисобга олинг. Шунинг учун олдиндан эҳимолий муаммоларни режалаштиринг. Меҳмонхона визиткасига боланинг исмини ёзиш, кийимга ёрлиқ ёки пластик билбағча, лотин алифбосида ёзилган маълумотлар ходимларга ёрдам беради — ҳатто агар болангиз инглиз тилида гапирмаса ёки умуман гапирмаса ҳам.