Чехияда идеал таътил — шаҳарлар, курортлар ва унутилмас таассуротлар

Чехия — 1993 йилда Чехословакия парчаланишидан сўнг пайдо бўлган кичик давлатнинг номи. Унинг расмий номи — Чешская Республика. Чехиянинг жойлашуви — Марказий Европа. Унинг умумий чегаралари Германия, Австрия, Словакия ва Польша билан тотилиб кетади.

Нима учун бориш арзийди

Туристлар Чехияга турларни кўпинча тарихнинг бойлиги, турли табиий манзаралар, ёқимли иқлим ва минерал сувли курортлар сабабли сотиб олишади. Қизиққанлар учун: мафтункор қишлоқлар оралиғида сайр қилса, барча уйлар қизил том билан қопланганини кўрса, дарахтли кўприклардан ва тор тошланган кўчалардан ўтса — ўртамас замонга тушиб қолгандек taassурот ҳосил бўлади.

Кўпчиликнинг эсидан Чехия аввало Карлови Вари билан боғлиқ — ўша машҳур шифобахш манбалар, пивоси ва тоғли лижалар курортлари билан дунёга машҳур. Мамлакатнинг энг йирик шаҳри — пойтахти Прага.

Кириш ва чиқиш тартиби

Чешская Республика Шенген зоналарига киради, шу боис МДҲга кирувчи давлатлар фуқароларига виза ва туристик тиббий суғурта керак бўлади. Шунингдек, Шенген келишувини имзолаган бошқа давлатлардан олинган визалар билан Чехияга кириш имконияти ҳам бор.

Мамлакатга дам олишга келган чет эл фуқаролари уч кун ичида рўйхатдан ўтишлари талаб этилади — бунда улар чет эл фуқаролари ишлари бўйича полиция бўлимига мурожаат қилишлари зарур. Бу қоида бузилса жарима солинади. Турист меҳмонхонага келганда уни рўйхатга олиш масъулияти меҳмонхона администрацияси зиммасига тушади.

Келиш учун энг қулай мавсум

Чехия ҳудудида иқлим денгизга яқиндан континенталлашгангача ўзгаради. Ёзлар барқарор иссиқ (+18°С ÷ +20°C), қиш эса нам ва енгил мос (-1°С ÷ -3°C). Мавсумлар аниқ алмашади. Ўртача ҳароратлар жадвали қуйидаги кўринишда:

Экскурсия турлари ва санаторийларда дам олиш учун ҳаво ўзгариши катта таъсир кўрсатмайди. Тоғли лижа мавсуми январда бошланиб, февралда тугайди.

Чехия пули

Чехиянинг расмий пул бирлиги — чех кронаси (CZK). Мақола ёзилган пайтда бир доллар 21.99 кронага, бир евро эса 24,06 кронага тенг эди. Бугун баъзи ресторан ва меҳмонхоналар евро билан истеъмолни қабул қилса-да, курс кўпинча бевосита фойдали эмас. Тўловлар шунингдек халқаро пластик карталар билан ҳам қабул қилинади.

Нарҳлар қандай

Чешская республикада дам олишни энг арзон туристик йўналиш деб бўлиб бўлмайди. Агар адолатли назар ташласа, қўшни Германияда нархлар бираз юқори, Польшада эса арзонроқ.

Масалан, бир қатор нархларни кўриб чиқайлик:

• Меҳмонхонада бир киши учун бир кунлик турар жой тахминан 2000 CZK / 83,13 EUR.
• Бир кишига тушлик учун 300 CZK / 12,47 EUR дан 350 CZK / 14,55 EUR гача талаб қилинади.
• Капучино порцияси — 50 CZK / 2,08 EUR.
• Бочковое пиво кружкаси — 30 CZK / 1,25 EUR ÷ 40 CZK / 1,66 EUR.

Пляжлар

Чехиянинг денгизга чиқиши йўқ, аммо туристлар сув ёнида қулай дам олишлари мумкин. Праганинг орқасидан Влтава дарёси оқиб ўтади ва унинг соҳилларида бир нечта олий даражали пляжлар барпо этилган — оқ ва тоза қум билан қопланган. Дам олувчилар учун соялиқлар ва шезлонглар мавжуд, очлик ва қадоқни қондириш учун бир неча хушчақчар кафелар ҳам таклиф қилади.

Прага меҳмонлари орасида энг машҳур пляжлар қуйидагилардир:

• Жлуте Лазне (Žluté lázně) — комплекс ичида рақс майдони ва болалар ўйин секцияси бор.
• Диворка Шарка (Divoka Sarka) — Праганинг четида жойлашган, энг тинч ва хотиржам деб аталади. Яқinda аквапарк ҳам бор.
• Пражачка (Pražačka) — икки юз метрлик соҳил бўйида жойлашган, оилавий дам олиш учун жуда мос.
• Гостиварк (Hostivarsk) — икки қумли ҳудуд ва гўзал мaysи бўлиб, у ерда кийиниш хоналари, душ ва кичик ресторанлар мавжуд.
• Подоли (Podolí) — Прага аҳолиси орасида машҳур очиқ бассейн.

Шаҳар сергаклигидан четда дам олишни ёқтирувчилар учун Махово кўли ва Липно сув омбори бор. У ерда нафаqat юзиш, балки балиқ тутиш ва экскурсияларга чиқиш мумкин.

Курортлар

Энг машҳур курортлардан бири — номи билан бир шаҳарда жойлашган шифобахш-озуқавий курорт Карлови Вари. Афсоналарга кўра, оёқ-элтилаган Карл IV бу ернинг сувлари орқали шифо топган ва шу сабабдан у ерда Карлсбад шаҳри барпо этилишини буюрган; кейинчалик бу ном Карлови Варига айланган.

Чехиянинг энг яхши тоғли лижа курортлари сифатида Гаррахов, Шпиндлеров-Млын ва Крконошни тан олишади.

Ажойиб жойлар

Ўрта асрларда Влтава дарёсининг икки соҳили Карлов кўприги орқали боғланган эди. Бу кўприк Мала Страна ва Старе Место каби тарихий ҳудудлар ўртасида алоқани таъминлади. Ушбу буюк иншоотни (узунлиги 520 м, кенглиги 9,5 м) сақлаш учун 16 та қудратли арка қурилган. Кўприкни қоплаш учун тешилган блоклар ишлатилган.

Деконструктивизм услубида қурилган офис биносига романтик ном — Танцующий дом — берилган. Бу — икки цилиндр шаклли minor towerлар: бири оддий кўринишда, бири эса «деструктив». Уларни томоша қилганда, гўё улар рақсга тушаётган жуфтликдай кўринади.

Миллӣ музей Прагадаги энг катта давлат муассасаси ҳисобланади. Бу монументал бинони XIX асрда якунлашганлар ва унинг ифодали куполи бор. У Вацлав майдонида жойлашган, у ҳам алоҳида аҳамиятга эга манзара.

70-чи йилларда Мальтий боғи деворига Джон Леннонга бағишланган суратлар чизиш анъанаси пайдо бўлди. Шундан бу ер "Леннон девори" деб аталади.

Қандай кўнгилочар фаолиятлар бор?

Маданий ёдгорликларга кўплаб экскурсиялардан ташқари туристларга яна турли хил фаолиятлар таклиф қилинади:

• дарёлар бўйлаб тюб ва плотлардан фойдаланиб сузиш;
• манзарали жойлар бўйлаб велосипед ёки пиёда сайрга чиқиш;
• аслий қишлоқларга ёки миллий боғларга бориш;
• пивовархоналарда турли сорт пивони дегустация қилишда иштирок этиш;
• Прагадики кўп сонли тунги клубларнинг бирида рақска бориш.

Бола-чағали оилалар учун чех зоопаркларига, мавзули музейларга, аквапаркларга ва кўнгилочар марказларга экскурсиялар ташкил қилинади. Палеонтологияни севувчилар Динопаркда ҳақиқий ўлчамда ясалган қадимги динозаврларни кўришлари мумкин.

Чех ошхонасининг хусусиятлари

Чех ошпазлик анъаналари асрлар давомида деярли ўзгармаган. Миллий ошхонанинг асосий қисми — гўшт. Уни қовураз, пиширади, тушатади, ундан сосиска ва паштетлар тайёрланади.

Кафе ёки ресторанда албатта «печено вепрево колено» деб аталувчи таомни буюртма қилиш тавсия этилади. Бу шошқа (свиная рулька) аввал пиво билан тушатиб пиширилади, кейин қизилча қовурилади ёки печда пиширилиб қиёфи пайдо бўлгунча тайёрланади. У билан албатта ширин горчица ва кнедлики — картушкадан ясалган хамир шариклари, қайнатилган ҳолда — берилади.

Чехия учун анъанавий ичимлик — пиво. Унни ҳар бир пивовархонада очилган муассасаларда дегустация қилиш тавсия этилади. Бу ҳолда сиз кафолат билан янги тайёрланган ва керакли ҳароратга совитилган ичимликни синаб кўришингиз мумкин. Айрим чех ресторанларида ўз пивовархоналари бор бўлиб, у ерларда пиво оригинал рецептлар бўйича қайнатилади.

Қандай сувенирлар харид қилиш керак?

Шубҳасиз, асосий сувенир — богем шишасидан ясалган барча буюмлар. Асосий, лекин ягона эмас. Кўп туристлар маҳаллий дизайнерлар томонидан ишланган пойабзал ёки кийимлар харид қилишади. Масалан, ботаслар — ретро услубидаги кедилар, ярқин рангларда. Бундан ташқари машҳур:

• гранатдан ясалган зеб-зийнатлар;
• фарфор ва керамикадан ясалган буюмлар;
• органик косметика, Карлови Вари тузи.

Хавфсизлик

Чехияда террорчилик таҳдиди даражаси жуда паст. Чет элликларга, албатта, махсус объектлар жойлашган ҳудудлардан ташқари деярли ҳар томонга боришга рухсат берилади.

Жиноятчилик даражаси бутун Европа учун қабул қилинган ўртача даражада. Туристлар оқими юқори бўлган жойларда қалта ўғирлари фаол бўлиши мумкин. Шунинг учун шахсий буюмларингизни кузатувсиз қолдирманг, ҳатто ресторан ва кафеларда ҳам.

Тиббиёт

Ҳар қандай тиббий ёрдам, шу жумладан тез ёрдам чақиртириш учун ҳам тўлашга тўғри келади. Мамлакка кирувчи ҳар бир туристда тиббий суғурта бўлиши шарт, суғуртасиз виза берилмайди. Ҳар бир киши қоплаш даражасини ўзи танлайди.

Энг минимал суғурта касалланганни тиббиёт муассасасига етказиш, тавсия этилган дориларни сотиб олиш, биринчи даражали тиббий чора-тадбирлар ва зарурият туғилганда стоматолог ёрдамини қоплашга етади.

Анъаналар

Чехия аҳолиси катта ҳаяжонларни очиқ кўрсатишга одатланмаган. Уларга кўпроқ одоб-аҳлоқ, сабр-тоқлик ва ўзини тутиш хос. Кичик аҳоли пунктларида куни бошқа учрашувларда ҳам ҳар учрашганда саломлашиш одат қилинган.

Чехлар чет элликлар билан мулоқот учун асосан инглиз, рус ва немис тилларидан фойдаланишади. Рус тилида сўзлашувчи туристларга чехча айрим сўзлар таржимасиз тушунарли бўлади.

Интернет

Чех мобил алоқаси Европада энг қимматлари қаторида ҳисобланади, аммо бу унинг сифат ва барқарорлиги билан бироз компенсацияланади. Мамлакатда фаолият юритувчи учта оператор (Telefonica-O2, Vodafone, T-Mobile) хизмати сифати ва тарифлари бўйича деярли бир хил.

Sim-карта паспортни кўрсатмасдан бензин станциялари, супермаркет кассалари, мобил алоқа салонлари ва газет киоскаларида сотиб олинши мумкин. Тўланган бутун сумма тўлиқ абонент ҳисобварағига ўтади. Бепул Wi-Fi, одатда, аэропортларда, ресторанларда ва меҳмонхоналарда мавжуд.

Фойдали маълумот

Чехияда автомобил ҳаракати ўнг томондан ташкил қилинган.

Шанба — дўконлар учун қисқартирилган иш куни; дам олиш кунларида кўп дўконлар, одатда, ёпиқ бўлади.

Розеткаларда электр шиддати 230 V. Барча меҳмонхоналарда Е тури розеткалари ўрнатилган, яъни икки доирача тешикдан ташқари уларда ёқилмаган ёки ёпилган ёриб берилган ерга уланган текшириш ҳам мавжуд.

Чехияда одатда бериш керак бўлган чайпул миқдори ўн фоиздан ошмайди, баъзи кафе ва ресторанлар бу суммани ҳисобга дарҳол киритади.

Якуний бир неча сўз

Чехиянинг ўзига хослиги фақат йирик ёдгорликлар, пиво ва ошхона билан чекланмасдан, у Европа тарихида муносиб ўринга эга. Ана шу мамлакатда Марказий Европадаги энг қадимги университет очилган. Бир давр Прагада Муҳтарам Рим империясининг пойтахти жойлашган эди. Бу ҳайратланарли дунёга қўл теккизиш имконияти — мазали таом билан оддий дам олишдан анча кўпроқ нарса демакдир.